Bilowgii & Baahida Tawxiidka
Nabi Ibraahim (CS) wuxuu ku dhashay magaalada Baabil (oo hadda Ciraaq ah) xilli ay dadku caabudi jireen sanamyo iyo xiddigo. Aabihiis, Aazar, wuxuu ahaa sanam-samayste iyo sanam-caabude. Ibraahim markuu koray, wuxuu bilaabay inuu ka fekero xaqiiqada ilaahyadan been abuurka ah, isagoo ka shakin jiray awoodda iyo faa'iidada ay leeyihiin sanamyadu.
Wuxuu la hadlay aabihiis iyo dadkiisa, isagoo ku doodaya in sanamyadu aysan waxba maqlayn, waxna arkayn, wax faa'iido ahna aanay lahayn. Waxa uu si gaar ah u waydiiyey, "Ma waxaad Ilaah ka dhiganaysaan sanamyo aad gacmihiina ku samayseen oo wax idin tari karin waxna idin dhibi karin?" Wuxuu kaloo ku dooday in xiddigaha, qorraxda iyo dayaxa aan la caabudi karin maadaama ay dhacaan oo ay beddelmaan, oo ay leeyihiin Abuure ka sarreeya.
Wuxuu yidhi: "Ma waxaad caabudaysaan wax Alle ka soo hadhay oo aan waxba idin tarayn, waxna idin dhibayn? Uff idin iyo waxa aad caabudaysaan Alle ka sokow! Miyaanaydaan waxba fahmayn?" (Quraanka Kariimka, Suurat Al-Anbiyaa', Aayadda 66-67)
Burburinta Sanamyada & Imtixaankii Dabka
Markii dadku diideen in ay ka laabtaan sanam-caabudiddooda, Nabi Ibraahim wuxuu go'aansaday inuu si cad u muujiyo daciifnimadooda. Maalin ciid ah oo magaaladu madhnayd, wuxuu galay macbadkii sanamyada oo uu burburiyay dhamaantood, marka laga reebo sanamkii ugu weynaa, isagoo faas saaray qoorta sanamkaas weyn.
Markii dadku soo laabteen oo ay arkeen waxa dhacay, waxay isla markiiba ogaadeen in Ibraahim uu yahay kii sameeyay. Markii la weydiiyay, Ibraahim wuxuu ku jawaabay: "Waxa sameeyay kan weyn ee iyaga ka mid ah, weydiiya haddii ay hadlaan!" Taas oo macnaheedu ahaa in sanamkii ugu weynaa uu burburiyey kuwa kale, laakiin ujeedadiisu waxay ahayd inuu tuso in sanamyadu aanay hadli karin waxna difaacan karin.
Dadkii waxay la yaabeen oo waxay go'aansadeen inay Nabi Ibraahim ku gubaan dab weyn. Waxay ururiyeen qoryo badan, waxayna shideen dab aad u weyn oo aan cidna ku dhowaan karin. Waxay markaas Nabi Ibraahim ku tuureen dabkii. Laakin Alle (SW) wuxuu amray dabkii, isagoo leh:
"Waxaanu nidhi: "Dabow! Noqo qabow, nabadgalyana u noqo Ibraahiim!"" (Quraanka Kariimka, Suurat Al-Anbiyaa', Aayadda 69)
Dabkii wuxuu noqday beerta ubaxa ah oo qabow u ah Ibraahim, taasoo ahayd mucjiso cad oo muujinaysa awoodda Alle iyo ilaalintiisa adoomadiisa daacadda ah. Ka dib dhacdadan, Ibraahim wuu ka haajiray dhulkaas, isagoo u safray dhul barakeysan sida Shaam (Suriya iyo Falastiin) iyo Masar.
Hagar & Ismaaciil - Dhismaha Kacbada
Nabi Ibraahim iyo xaaskiisa Saarah muddo dheer ma helin caruur. Saarah waxay siisay Ibraahim addoomadeedii Haajar si ay wiil uga dhasho. Haajar waxay dhashay Ismaaciil. Kadib markii Ismaaciil yaraa, Alle wuxuu Nabi Ibraahim ku amray inuu Haajar iyo Ismaaciil geeyo meel cidla ah oo aan biyo lahayn oo ah Maka. Nabi Ibraahim wuu yeelay amarkii Alle, isagoo ka tagay halkaas iyadoo Haajar iyo Ismaaciil ay biyo yar iyo timir yar ku haysteen. Markii biyuhu ka dhammaadeen, Haajar waxay ordaysay inta u dhaxaysa Safaa iyo Marwa todobo jeer iyadoo biyo raadinaysa, ugu dambayntii Allaah wuxuu ka soo saaray biyo ceelka Zamzam, kuwaas oo weli socda ilaa maanta.
Nabi Ibraahim wuxuu marar badan soo booqan jiray Maka. Markii Ismaaciil weynaaday, Alle wuxuu ku amray Nabi Ibraahim iyo Nabi Ismaaciil inay dhistaan guriga Alle ee Kacbada. Waxay wada dhiseen Kacbada, iyagoo ku celcelinaya ducooyin Alle ah.
"Xusuuso markii Ibraahiim iyo Ismaaciil ay kor u qaadeen aasaaska guriga (Kacbada), iyagoo leh: "Rabbigayoow, naga aqbal! Adigaa ah kan wax maqla ee wax walba og." (Quraanka Kariimka, Suurat Al-Baqara, Aayadda 127)
Imtixaankii Waynaa - Dhibidii Ismaaciil
Imtixaan kale oo weyn ayaa ku yimid Nabi Ibraahim. Alle wuxuu ku amray riyo inuu gowraco wiilkiisa Ismaaciil. Nabi Ibraahim wuu fahmay inuu kani yahay imtixaan ka yimid Alle, wuuna u hoggaansamay. Wuxuu arrintan u sheegay Ismaaciil, Ismaaciilna wuu aqbalay amarkii Alle isagoo leh: "Aabbow, samee wixii lagu amray. Waxaad i heli doontaa, inshaa Allah, kuwa samra."
Markii ay labadooduba diyaar u ahaayeen, oo Ibraahim uu jiifiyay Ismaaciil si uu u gowraco, Alle wuxuu ugu yeedhay Ibraahim oo uu ku beddelay Ismaaciil neef weyn oo loo dhibay. Tani waxay ahayd inay muujiso iimaanka Nabi Ibraahim iyo sida uu ugu dhab yahay Alle, maxaa yeelay Alle ma jecla dhibidda bani'aadamka.
Sawir muujinaya dhismaha Kacbada (Illustrative Image)
Dhaxalka & Maqaamka Nabi Ibraahim
Nabi Ibraahim waxa loo yaqaan "Abul Anbiyaa'" (Aabbihii Nabiyada) sababtoo ah qoyskiisa waxaa ka yimid tiro badan oo nabiyo ah, oo ay ku jiraan Nabi Isxaaq, Nabi Yacquub, Nabi Muuse, Nabi Ciise, iyo Nabi Muxammad (SCW). Wuxuu ahaa saaxiibka Alle (Khaliilullaah) sababtoo ah iimaankiisa adag iyo hoggaansanaantiisa buuxda ee Alle.
Qisadiisa waxay ina baraysaa muhiimadda tawxiidka, iimaanka, samirka, iyo dhab ahaanta Alle. Wuxuu ahaa qof tusaale u ah muslimiinta oo dhan xagga adkaynta diinta iyo u hoggaansanaanta amarrada Alle, xitaa xaaladaha ugu adag.